Gramofon wynalazł w 1887 r. Emil Berliner, późniejszy założyciel pierwszej na świecie wytwórni płytowej Deutsche Grammophon. Początkowo, do produkcji płyt stosowany był m.in. kauczuk (ebonit), a następnie szelak (odmiana żywicy). W latach 40. XX wieku pojawił się nowy materiał – polichlorek winylu, zwany po prostu winylem.
Jakim sposobem z płyty wydobywa się dźwięk? Muzyka zapisywana jest w ułożonych spiralnie na płycie rowkach. Gdy winyl się obraca, wówczas igła – znajdująca się w rowku – wprawiana jest w ruch. Drgania igły odtwarzają natomiast sygnał akustyczny, który został uprzednio zapisany na czarnym krążku.
Płyty winylowe mają zwykle średnicę 7, 10 lub 12 cali. Dwunastocalowe krążki mogą zawierać do 60 minut materiału – to tzw. longplaye, czyli płyty długogrające. Na płytach siedmiocalowych, mieszczących jedynie kilka minut nagrania po obu stronach, wydawane są single.
